Nowelizacja ustawy z 30 kwietnia 2016
Nowelizacja ustawy weszła w życie 30 kwietnia 2016 roku, a wśród najistotniejszych modyfikacji znalazły się zmiany dotyczące reglamentacji dostępu do nieruchomości rolnych, co w praktyce oznacza, że nie będzie możliwe nabycie takiej nieruchomości w innych celach, co znacząco utrudni obrót nieruchomościami rolnymi w Polsce, a także zahamuje realizację wielu inwestycji. Ustawa wprowadza ograniczenia dotyczące obrotu ziemią – wskazuje, że nabywcą nieruchomości rolnej może być wyłącznie rolnik indywidualny i nakłada na nabywcę obowiązek prowadzenia gospodarstwa rolnego, w skład którego weszła nabyta nieruchomość, przez minimum 10 lat. Kolejnym ograniczeniem w obrocie nieruchomościami rolnymi jest ustanowione na rzecz Agencji Nieruchomości Rolnych prawo pierwokupu zbywanych nieruchomości rolnych. Powyższe dotyczy także zbycia udziałów i akcji w spółkach prawa handlowego, które są właścicielami nieruchomości rolnych. Ponadto już sama zmiana wspólnika w spółce osobowej, daje Agencji Nieruchomości Rolnej uprawnienie do nabycia nieruchomości rolnej należącej do spółki za równowartość pieniężną wartości rynkowej.
Ustalenia zawarte w ustawie nie dotyczą każdego przypadku, gdyż ustawa wskazuje wyłączenia lub wyjątki w jej obowiązywaniu i tak, np.: spod jej obowiązywania wyłączone są nieruchomości o powierzchni mniejszej niż 0,3ha oraz obrót nieruchomościami dokonywany pomiędzy osobami bliskimi w rozumieniu tej ustawy, tj. zstępnymi, wstępnymi, rodzeństwem, dziećmi rodzeństwa, małżonkami, osobami przysposabiającymi i przysposobionymi.
Najnowsza nowelizacja ustawy
Kontrowersje dotyczące ustawy spowodowały, że już 6 lipca doczekała się ona nowelizacji i obowiązuje w zmienionej formie od 16 sierpnia 2016 roku. Wprowadzone zmiany wyłączają spod ustawy nieruchomości rolne, które są drogami wewnętrznymi, a także odwołują ograniczenia związane z hipoteką.
Art. 68 ust. 2a mówiący o ograniczeniu sumy hipoteki na rolnej nieruchomości zostaje zniesiony i przywrócony do stanu sprzed nowej ustawy. Oznacza to, że suma hipoteki na nieruchomość będzie mogła być wyższa, aniżeli jej wartość rynkowa.
Nowelizacja poszerza również zakres wyłączonych spod działania ustawy gruntów
o wspomniane już nieruchomości rolne będące drogami wewnętrznymi, umożliwia zakup nieruchomości przez parki narodowe na cele związane z ochroną przyrody, a także ogranicza uprawienia Agencji Nieruchomości Rolnej w nabywaniu akcji i udziału spółek prawa handlowego, będących właścicielami nieruchomości w przypadkach, gdy:
- nabywcami są osoby bliskie zbywcy,
- nabycie następuje w wyniku dziedziczenia ustawowego,
- nabycia akcji lub udziałów przez rolnika indywidualnego, będącego wynikiem dziedziczenia czy zapisu windykacyjnego.